یکی از مسائل بسیار مهم در انتخاب رشته سال نهم دانش آموزان، متناسب بودن شاخه و رشته تحصیلی با ویژگی های دانش آموز هستش که باید حتی بیشتر از نمرات درسی بهش توجه بشه. امروزه در مدارسمون برای این کار از هدایت تحصیلی استفاده میکنن. هدایت تحصیلی فرایندیه که در آن با کمک عوامل درون مدرسه و از طریق راهکارهای علمی و تخصصی، ویژگی‌ها و استعدادهای دانش‌آموزان شناخته میشه و متناسب با اونها به رشته‌ها و شغل‌های آینده هدایت تحصیلی میشن.

هدایت تحصیلی بیشتر برای فعالیت مشاوره‌ای و آموزشی دانش‌آموزان هستش که امتیازاتی میگیرن و براساس آن رشته‌های مختلف به دانش‌آموزان توصیه میشه و مشخص میشه دانش‌آموز چه رشته‌هایی رو براساس اولویت می‌تونه انتخاب کنه. بعد از اینکه نمرات هدایت تحصیلی دانش‌آموزان در مدرسه مشخص شد، در ستادی که در منطقه‌، مدرسه و استان تشکیل میشه در خصوص توزیع متوازن رشته‌ای بررسی و تصمیم‌گیری میشه و بر اساس ظرفیت هر منطقه، دانش‌آموزان در رشته‌های مختلف تحصیلی هدایت میشن. هدایت تحصیلی دانش آموزان واحدهای آموزشی بزرگسالان، ایثارگران، استعدادهای درخشان، استثنایی، داوطلبان آزاد و دانش آموزان تطبیقی مثل دانش آموزان عادی است.

ملاک های هدایت تحصیلی چیه؟

۱-نمرات درسی مرتبط با رشته که ۳۵ امتیاز داره.

۲- امتیازات مشاوره ای که جمعا ۶۵ امتیاز داره و شامل تست استعداد ۱۵ امتیاز – تست رغبت تحصیلی و شغلی ۱۵ امتیاز – نظر دبیران دروس مرتبط ۱۰ امتیاز – نظر دانش آموز ۱۰ امتیاز – نظر والدین دانش آموز ۵ امتیاز – نظر مشاور آموزشگاه ۱۰ امتیاز هستش که در مجموع ۶۵ امتیاز مشاور با ۳۵ امتیاز دروس روی هم ۱۰۰ امتیاز هدایت تحصیلی رو تشکیل میده.

انتخاب رشته در پایه نهم در سه شاخه علوم نظری، کار و دانش و فنی و حرفه ای انجام میشه و در پایه دهم دانش آموز میتونه براساس شاخه ای که انتخاب کرده، رشته مورد نظرش رو انتخاب کنه. در شاخه نظری دانش آموزان به یکی از رشته های ادبیات و علوم انسانی، معارف اسلامی و علوم تجربی و ریاضی وفیزیک هدایت خواهند شد. در شاخه کاردانش و فنی و حرفه ای مطابق با ضوابط مربوط دانش آموزان به یکی از زمینه ها (صنعت؛ کشاورزی و خدمات)، گروه و رشته مورد نظر هدایت میشن و در هنرستانهای موجود ثبت نام میکنن.

نمونه برگه هدایت تحصیلی رو در زیر براتون آوردیم.

عملکرد تحصیلی ( نمره و معدل دانش آموز) طبق شیوه نامه هدایت تحصیلی: الف) کسب حداقل نمره مرتبط با هر رشته

برای اینکه بتونین به هریک از شاخه ها و رشته های تحصیلی برین ابتدا باید حداقل نمرات دروس تخصصی پایانی نوبت دوم (نمره خرداد یا همان نمره برگه خرداد ماه) مربوط به آن رشته رو بگیرین. اگه موفق نشدین حداقل میانگین دروس تخصصی در سه پایه هفتم، هشتم و نهم (هفتم و هشتم با ضریب ۱ و نهم با ضریب ۳) برای رشته ها رو بگیرین عوامل و ملاک های هدایت تحصیلی دیگه ی آن دانش آموز در تنظیم نمون برگ هدایت تحصیلی بی اثر هستش و اولین شرط کسب رشته به دست آوردن حداقل نمره هست. یعنی اگه دانش آموز میانگین لازم رو نتونه کسب کنه بقیه امتیازها (۱۰ امتیاز نظر دانش آموز- ۳۰ امتیاز آزمون مشاوره ای- ۱۰ امتیاز نظر دبیر- ۵ امتیاز نظر والدین- ۱۰ امتیاز نظر مشاور) بررسی نمیشن.

حداقل میانگین نمرات پایه هفتم، هشتم و نهم دانش آموزان برای ورود به هر رشته چقدره؟

مثال: اگه دانش آموزی میانگین نمره ریاضی اش ۱۳ بشه نمیتونه به رشته علوم ریاضی بره.

ب) تأثیر نمرات تمام دروس متوسطه اول

تأثیر تمامی نمرات متوسطه دوره اول دانش آموز با ضرایب اختصاصی هر یک از آنها در زمینه ها و رشته های تحصیلی بر اساس نمرات پایانی نوبت دوم (خرداد ماه) پایه های هفتم، هشتم و نهم صورت می گیره و در سیستم ثبت میشه و نمرات مستمر و پایانی اول محاسبه نمیشه.

نحوه محاسبه حداقل نمره کسب رشته ها به چه صورتیه؟

برای محاسبه حداقل نمره برای ورود به رشته ابتدا مجموع نمره پایه هفتم با ضریب ۱، نمره پایه هشتم با ضریب ۱ و نمره پایه نهم با ضریب ۳ محاسبه میشه و بعد بر مجموع ضریب یعنی ۵ تقسیم میشه و نمره مورد نظر به دست میاد.

مثال: اگه دانش آموزی درس ریاضی رو در سال هفتم نمره ۱۶ و در سال هشتم نمره ۱۴ و در سال نهم نمره ۱۰ رو بدست بیاره نمره ملاک انتخاب رشته چند خواهد بود؟

جواب: (۱۶ ضربدر ۱) + ( ۱۴ ضربدر ۱) + (۱۰ ضربدر ۳) و نمره ۱۶ و ۱۴ و ۳۰ جمع می شوند و بر ضریب ۵ تقسیم میشه که نمره ۱۲ بدست میاد.

بخش نظرخواهی والدین در هدایت تحصیلی چطور باید تکمیل بشه؟

یکی از موارد در انتخاب رشته دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول نظر والدین هستش که ۵ امتیاز داره. فرم نظرسنجی والدین توسط مشاور مدرسه به صورت ” کاغذی” در اختیار والدین قرار میگیره و بعد از تکمیل فرم توسط اولیاء، مشاور مدرسه اطلاعات رو در پرونده مشاوره ای ثبت میکنه. این فرم با توجه به رشته های شاخه نظری و زمینه های فنی و حرفه ای و کاردانش به صورت دوازده اولویت مشخص شده که والدین با توجه به شناخت از فرزند خود و کمک از مشاور مدرسه از یک تا دوازده اولویت میدن. مثلا اگه والدینی علاقه مندند که فرزندشان به رشته انسانی هدایت بشه در زیر کادر علوم انسانی عدد یک (اولویت اول) رو وارد میکنن و به همین ترتیب بقیه اولویتها رو مشخص میکنن تا آخرین اولویت (اولویت دوازده) که معمولا ضعیفترین انتخاب محسوب میشه. امتیاز اولویت اول ۵ امتیاز (با توجه به سقف پنج امتیازی نظر والدین) و امتیاز اولویتهای بعدی به ترتیب ۴٫۶ و ۴٫۲ و … می باشد.

بخش نظرخواهی دانش آموز در هدایت تحصیلی چطور باید تکمیل بشه؟

یکی از موارد تکمیل پرونده مشاوره ای انتخاب رشته نظر دانش آموز هستش که ۱۰ امتیاز داره و این فرم نظرخواهی توسط دانش آموز و با استفاده از کد کاربری و رمز خود در سایت همگام تکمیل میشه. این فرم با توجه به گرایشهای فنی و حرفه ای و کارودانش به صورت دوازده اولویت مشخص شده که دانش آموز با توجه به علاقه از اولویت یک تا دوازده اولویت بندی میکنه. امتیاز اولویت اول ۱۰ امتیازو اولویتهای بعدی به ترتیب ۹٫۲ و ۸٫۶ و …. می باشد و تا زمان باز بودن سایت همگام میشه اونها رو ویرایش کرد.

امتیاز دبیران در پرونده مشاوره ای چطور ثبت میشه؟

یکی از موارد تکمیل پرونده مشاوره ای انتخاب رشته نظر دبیران هستش که ۱۰ امتیاز داره و این امتیاز توسط دبیران و با استفاده از کد کاربری و رمزی که از مدیر مدرسه دریافت می کنن، در سایت همگام ثبت میشه. تمامی دبیران (غیر از دبیر دفاعی) بعد از دریافت کد کاربری و رمز وارد سایت همگام میشن و به دانش آموزان با توجه به ملاکهای متعدد از عدد یک تا ده امتیاز میدن و بعد از تکمیل امتیاز دبیران، در هر رشته با توجه به نظر دبیران و اهمیت متفاوت درس ها امتیاز کسب شده از ده امتیاز در پرونده مشاوره ای دانش آموزان ثبت میشه. به عنوان مثال برای محاسبه ده امتیاز رشته تجربی، تمامی دبیران نظر میدن اما نظر دبیر علوم و ریاضی از همه دروس بیشتر هست.

هاشور و امتحان تعیین رشته مجدد برای کسب رشته چیست؟

یکی از چالش برانگیزترین مساله انتخاب رشته سال نهم، بحث هاشور رشته هاست. وقتی در برگه هدایت تحصیلی، رشته ای هاشور میخوره یعنی دانش آموز نمره حداقلی در ورود به رشته رو کسب نکرده و حق ثبت نام در آن رشته رو نداره، اما در بحث هدایت تحصیلی برای چنین مشکلی ۳ راهکار ارائه شده که در طرح زیر آوردیم.

دانش آموزانی که متقاضی راهکار سوم هستن و دوس دارن به رشته ای که هاشور خورده برن، میتونن با مراجعه به مدرسه در فرم تعیین رشته مجدد تقاضای خودشون رو ثبت کنن.

درس یا دروس امتحانی و حداقل نمره برای تعیین رشته مجدد چطور مشخص میشه؟

درس یا دروس و نمره با توجه به علت هاشور در رشته، از طرف مدرسه مشخص و اعلام میشه و دانش آموز میتونه در امتحانات شهریور ماه همزمان با دانش آموزان تجدیدی شرکت کنه تا نمره حداقل رو برای ورود به اون رشته به دست بیاره.

چون نمره حد نصاب، ترکیبی از نمره کتبی سال هفتم، هشتم و نهم هستش و نمرات دانش آموزان در سال هفتم و هشتم با هم متفاوته، در نتیجه نمره سال نهم هر دانش آموز برای کسب رشته مورد علاقه متفاوت میشه که توسط مشاور یا مدیر مدرسه محاسبه و در فرم تعیین رشته مجدد نوشته میشه. برای سهولت در محاسبه نمره و درس تعیین رشته با توجه به ضرایب متفاوت ( هفتم ضریب ۱، هشتم ضریب ۱ و نهم ضربب ۳)، دانش آموز باید حداقل نمرات زیر رو بدست بیاره.

برای بدست آوردن نمره به دلیل اینکه نمره هفتم و هشتم از قبل مشخص هست و دانش آموزان فقط سال نهم رو امتحان میدن، در ابتدا نمره هفتم و هشتم رو جمع و سپس کسری نمره رو بر ضریب سال نهم تقسیم و نمره بدست میاد.

مثال: یک دانش آموز فرضی نمرات درس ریاضیش در سال هفتم ۱۰ و سال هشتم ۱۰ هست. در سال نهم نمره ریاضیش رو چند باید بگیره تا بتونه به رشته علوم تجربی بره؟

طبق جدول بالا دانش آموز باید ۴۵ نمره با احتساب ضریب در سال نهم بدست بیاره (جمعا ۶۵ امتیاز) که اگه تقسیم بر ضریب بشه نمره ۱۵ بدست میاد و مشاور مدرسه در قسمت دوم برگه تعیین رشته درس ریاضی با نمره ۱۵ رو مینویسه و در صورتی که تعداد درسهای عدم احراز حد نصاب بیشتر باشه درسهای دیگه هم با ذکر نمره نوشته میشه.